İZMİR'İN KURTULUŞU..
-Bree  bizimkiler Ankara'ya dayandı.. Bu gece paskalya gibi olacak..
Bulgar çetelerinin, Rum çetelerinin zulümleri yıllarca yetmediği gibi, Millet olarak Türk olarak Anayurdun da elden gidiyor haberleri Selanik'te Kavala'da sıkışıp kalmış Türklerin canını dar ediyordu.Hoş ne İzmir'i görmüşlerdi ne Ankara'yı.. Ama bir zamanlar Özyurtları olan oraları, burada yaşamalarının garantisiydi.
 Kavala'ya bağlı Draniç köyü ile Dramova köyleri arasında uçsuz bucaksız ovaya baktı Mahmut. Haberler hep acı acı geliyordu.. Mayıs 1919'da "O" gün herkez evlerine kapanmıştı...Köy sokaklarında başta aşırı milliyetçi Yunan gençleri olmak üzere hatrı sayılır kalabalık, İzmir'in  zaferini kutluyordu. Ve bugün daha kötü bir olay ki yine kutlama gecesi olacaktı. Gerçi az önce haberi veren adam iyi komşuydu çoğu Yunanlı köy halkı gibi zararı yoktu.. Abdülhamit zamanında daha çok baskı  ve çete korkusu vardı.Dost yaşamışlardı yüzyıllarca.Kimi tütün kimi meyve kimi sebze hep beraberce Drama ırmağının bereket dağıttığı bu ovadan nasiplenmişlerdi.Oturduğu tepecikten doğruldu kıl heybesini attı omuzuna köye yol aldı keçi yolundan....
Evin avlusunun kocaman tahta kapısını açtı.. Hanımı kocaman çinko leğende salça için domates eziyordu.Padişahtan umut keseli epey olmuştu..  Ayşe "Selanikli Mustafa Kemal'de cılk çıktı." dedi.Hoş bu kadar yoklukta Draniç'i Dramova'yı Kavala'yı Selaniği kurtarmayı çok hayal etmiyorlardı.Tek güvenceleri nasıl burada Yunanlıların topraklarında yaşıyan Türkler iseler, Osmanlı topraklarında da yaşayan Rum halkının olmasıydı.Burada yoğun baskı görseler, Osmanlıda yaşayan Rum'lar da karşılık olarak baskı görürürlerdi..
...........
(1800'lü yılların ortalarında İzmir'in bir köyü..)

 İrice , geçirirken öksüz kıtlık aylarını,
Sohpetteyken balıklar zeytin aksi yüklü koylarda,
Aniden bir hışımla inmiş Karadağ eteklerinden.
Bay ANCONOZ.
Denizi almış taa karşısına,
Yorgunluk bilmeden,derme çatma bir ev yapmış.
Taze sürgünlü devasa gövdesi reçine kaplı..
Yaşlımı yaşlı , tepe yamacındaki badem ağacının  yanına.
Terini silmiş son çiviyi çakınca,kapısının tutamacına.
Dönmüş yüzünü kenarları deniz işlemeli.
Görkemli  badem ağaç desenli şaraplık bağ motifli ovaya.
Çıkarmış kıl heybesinden 10-15 zeytinle, keçi peyniri ve 1/4 kepekli  ekmeğini,
İnançlarının izinde diz çöküp haç çıkarmış, şükretmiş Tanrının oğlu İsa'ya
Yeni bağ bozumu yıllık kırmızı şarabından gırtlağını ıslatmış.
Aklı karadağ eteklerindeki evinde karısı Maria 2 büyük oğlu ah ah,
Bir de yeni yetme ufacık nazlımı nazlı Angelinasında.
Issız,korkunç yalnızlığından tepesi heyecan düşüncelerinden , birden.
Sağ uzağındaki tepe yamacından ine keçilerin kokusunu ciğerlerine çekmiş.
Paskalyalar ,yortular şenliğinde gevşemiş gevşemiş.
Yörük çobanının, Tanrı selamını almış,Tanrı selamını vermiş,
Dudaklarını titreterek hayvancıklara hükmeden bu yörüğe
''Gel bre more az 2 lokma soluklan'' demiş.
Ayak düşümü yanındaki akan sudan medet serinlemiş ,iştahını artırarak çoban.
Sofra ortak, şarap haram ondan uzak durarak ,
Bağdaş kurmuş dostane düşmanlık korkularından arınarak.
''Be more burdayım artık yarından ötesi yok''
Sevincini umudunu peynir ekmekle şölen yapan ANCONOZ
Karşısında,yamaçların yüzünü ağartığı güneşin çiller döşediği çobana bakarak....

(O günden sonra köyün adı Anconoz kalmıştır)(Şiir L.Özcan)

Köy tam merkezden  ikiye bölünmüş..Köyün doğusunda Yörükler, Batısında Rumlar yaşıyordu. Rum tarafında kilise, Yörük tarafında Cami en büyük binalardı.Bazı küçük olaylar dışında herhangi bir asayiş konusunda sıkıntı yoktu.Zeytin, balık, koyun-kuzu, keçi ortak geçim kaynaklarıydı. Rumlar bir de şaraplık üzüm üretirlerdi.Bazı küçük olaylar dışında herhangi bir asayiş konusunda sıkıntı yoktu.Kimi zaman Rum tarafında, kimi zaman Yörük tarafında düğünlerde ortak zeybek oynanırdı bile. 
Mayıs 1919 "O" gününde ister istemez, köyün Rum bölümünde şenlikler düzenlese de  Kavala köyleri Draniç ve Dramova'da ki gibi çoşkulu olmamıştı. Yakın  adalardan Yunan ordusu Ankara yakınlarına ulaşıncaya kadar 8-10 aile bu köye yerleşmişti..

 Ve 9 Eylül... Rumlar tekneler dolusu  en yakın Yunan adalarına yol aldılar...Bu Mustafa Kemal önderliğinde,Türk ordusunun Türk Halkının kesin zaferiydi..
Selanik köylerinde ki Türkler de ise tamamen bir katledilme korkusuna dönüştü bu zafer...Padişaha karşı çıkmış 7 düveli savaş meydanında yenmiş bu " Selanikli Adam" doğduğu memleketini de kurtaracakmıydı acaba ? Çünkü ilerleyen günlerde yenilgiyi hazmedemeyen bazı milliyetçi Yunanlılar gece baskınlarıyla evlerden paralar altınlar kaldırıyorlardı..
Yunan içinde Türkler, Osmanlı İçinde Rumlar can güvenliği için iyiydi.Ancak Şimdi bu denge Rumların Osmanlı'dan kaçmasıyla Türk'lerin aleyine gelişmişti...

Lozan'da varılan anlaşma gereği. Anadolu'da kalan son Rumlar'la Balkanlarda ki Türkler memleket değişimi yaşamışlar.Rumlar Türk'lerin terkettikleri yerlere, Türkler'de Rum'ların terk ettikleri yerlere yerleştirilmişler.
Bazıları Lozan'ı yenilgi olarak göstermeye çalışsalar da, Aslında Türk ve Yunan halkının tam bağımsızlığıdır Lozan.
Yüce ATATÜRK, "9 eylül" de sadece Anadolu'daki Türk'lere değil Yunanistan'da ki Türk'lere de bağımsızlık bahşetmiştir..
Draniç ve Dramova'daki Mübadil Türk'lerinden Mahmut ve karısı Ayşe Anconoz'a, Anconoz'u kuran adamın torunları da Selanik köyleri olan Draniç ve Dramova'ya yerleşmişlerdir..
ATATÜRK, seni her gün anmak her insanın en büyük onurudur. Onuru olanlar kula kulluk etmezler..
(Not : Şimdi google arama motoruna 9 Eylül Selanik yazın, karşınıza ilk çıkan sayfa Yunan adalarına 9 Eylül tatil turları çıkacaktır)

Levent ÖZCAN... 08.09.2018....